Volledig verbod op tabaksreclame unaniem goedgekeurd: "Vooral slecht nieuws voor dagbladhandelaars en voor roker zelf”

Er geldt nu al een algemeen verbod, maar daarop waren uitzonderingen voorzien voor winkels, zoals het aanbrengen van een logo aan de voorgevel van een krantenwinkel. Die worden vanaf 1 januari 2021 ook verboden.

Het verbod op tabaksreclame is al vele jaren in voege. Het doel is logisch: voorkomen dat mensen beginnen te roken. Toch werden indertijd enkele uitzonderingen in de wet ingeschreven. Winkeliers mogen bijvoorbeeld wel nog het logo en de naam van een sigarettenmerk uithangen aan de voorgevel van hun winkel.

Vanaf 1 januari 2021 worden die uitzonderingen eveneens verboden. Die tussenperiode moet er voor zorgen dat de administratieve diensten zich kunnen voorbereiden op controles, maar vooral dat de verkooppunten voldoende tijd hebben zich in regel te stellen.

Het voorstel moet nog groen licht krijgen van de plenaire Kamer. Daar kan mogelijk nog enige tijd overgaan. Het is immers niet uitgesloten dat het voorstel moet worden genotificeerd aan Europa. Dat zal nu worden onderzocht, maar indien dat het geval is, dan kan de Kamer het voorstel pas goedkeuren eens die procedure achter de rug ligt.

Het totaalverbod is niet het eindpunt in de strijd tegen tabak. Er zitten immers nog voorstellen in de pijplijn om in te grijpen op de toegankelijkheid. Zo heeft CD&V een voorstel om het aantal verkooppunten te centraliseren.

De Stichting tegen Kanker onderstreept alvast het belang van het reclameverbod. Vanaf dit jaar liggen immers neutrale sigarettenpakjes in de rekken. De Stichting vermoedt dat de tabaksbedrijven de gemiste reclame via de pakjes zouden compenseren met extra reclame.

De organisatie benadrukt dat het verbod bovendien nodig is voor alle tabaksproducten, dus ook de nieuwe verhitte tabaksproducten en de e-sigaret. De Stichting pleit daarnaast op een verbod op giften, donaties en mecenaat vanwege de tabaksindustrie.

De Belgisch-Luxemburgse federatie van sigarettenfabrikanten Cimabel reageert niet verrast, omdat dit er al lang zat aan te komen. “De maatregel lijkt ons vooral slecht nieuws voor de dagbladhandelaars die, na de recente invoering van neutrale verpakkingen, nog maar eens een maatregel over zich heen krijgen die aanpassingen zal vergen en hun economische leefbaarheid verder zal aantasten”, aldus Cimabel. 

Daarnaast is het verbod volgens de federatie slecht voor de roker zelf, die voortaan niet meer geïnformeerd kan worden over producten die minder schadelijk zijn, zoals vapingproducten. “Men kan zich dan ook de vraag stellen of deze maatregel de volksgezondheid eigenlijk wel ten goede komt”, klinkt het.

Ook Perstablo-voorzitter Yannick Gyssens betreurt dat het verbod ook geldt voor alle nieuwe minder schadelijke producten, ook al kan de vereniging zich vinden in een algemeen verbod. Reclame voeren voor die minder schadelijke producten zou volgens Gyssens net een kans zijn om de mensen erover te informeren. “De voordelen die de krantenwinkels van leveranciers konden bekomen door tabaksreclame te voeren, zijn ze door het verbod nu kwijt, en die hadden opgevangen kunnen worden door reclame voor de nieuwe minder schadelijke producten. De krantenwinkels hebben het al moeilijk en men duwt ze zo nog wat dieper”, aldus Gyssens.

De voorzitter van Perstablo geeft ook aan dat de termijn voor de omschakeling - het volledig verbod op tabaksreclame zou ingaan op 1 januari 2021 - voor veel winkels te kort is. “Er zijn zowat 3.500 winkelpunten die allemaal omgebouwd moeten worden en hun lichtreclame’s moeten vervangen in tien maanden tijd. Het gaat soms om lichtreclameborden van vele meters lang. Een termijn van minstens vijftien maanden voor de ombouw zou werkbaarder zijn.”

Een effect op de verkoop van de tabaksproducten door het verbod op tabaksreclame verwacht Perstablo niet.

VapeBel, de Belgische federatie van distributeurs en verkopers van vapeproducten, vindt dat vooral “het punt rond reclame en communicatie voor vapeproducten voor verwarring zorgt”. Het goedgekeurde wetsvoorstel maakt geen onderscheid tussen de klassieke sigaret en vape- en aanverwante producten. De federatie roept de parlementsleden dan ook op om dit onderscheid wel te blijven maken.

“Verschillende gezondheidsinstanties, waaronder de Hoge Gezondheidsraad, erkennen immers de belangrijke rol die vape- en aanverwante producten kunnen spelen als hulpmiddel bij het stoppen met roken”, aldus Vapebel. “Die mensen duidelijk informeren via communicatie in de verkooppunten is dan ook noodzakelijk.”

De Kamercommissie stemde dinsdag unaniem het volledig verbod op tabaksreclame goed, dat ingaat op 1 januari 2021.