Jij bent niet vreemd om contact te mijden op de trein, je collega is vreemd om contact te willen
Vraag van de week: Ik pendel met de trein naar het werk, maar kom sinds een aantal maanden een collega tegen die dus dezelfde kant uit moet. Hij vindt het gezellig om die treinrit al pratend door te brengen, terwijl ik het liefst rust wil. Hoe laat ik hem dat beleefd weten zonder grof of asociaal te lijken? Dries, antwerpen
Beste Dries,
Er zijn maar weinig zaken waar wij het als mensheid eens over zijn. Je doet geen katten opzettelijk pijn. Je eet geen Leo-wafel zonder hem eerst in reepjes te breken. ‘Allemaal’ van Wim Soutaer is een schijf voor de eeuwigheid. En je praat niet met mensen op het openbaar vervoer. Nooit. Nimmer. Jamais.
Dat lijkt radicaal, dat is het misschien ook, maar het is eveneens universeel. Yale-professor sociologie Esther Kim doorkruiste voor haar proefschrift drie jaar lang de volledige Verenigde Staten om onderzoek te doen naar groepsgedrag op trein, tram en bus. Ze moest na de eerste maanden haar researchtopic aanpassen omdat geen enkele ziel met haar wilde praten. Ze doctoreerde uiteindelijk met een analyse van wat mensen doen om contact met elkaar te vermijden. Yale. Dat is geen internetschool, Dries, dat is de real deal.
Het is logisch dat je geen zin hebt in een praatje wanneer het landschap aan je voorbijdendert en je elke sporenslag dichter bij je werkplek, en in principe ook de dood, bent. Je wil die laatste momenten benutten zoals ieder normaal mens. Met de krant, een podcast, wat muziek, of je allesoverheersende innerlijke stem die recht in je auditieve cortex schreeuwt dat jij misschien wel diegene bent die zo stinkt en o god, misschien zit die sandwich met salami nog in je laptoptas vooral niet openen want dan wordt het erger kijk voor je uit doe neutraal. Dat is perfect normaal gedrag.
Voor eens en voor altijd: jij bent niet vreemd om contact te mijden, je collega is vreemd om contact te willen. Hij is duidelijk een psychopaat die buiten de samenleving staat. Het is primair voor je mentale én fysieke gezondheid dat je bij hem vandaan blijft.
Uit jouw mail kan ik echter opmaken dat je collega hardnekkiger is dan herpes en hij dus telkens een manier vindt om zich toch in je omgeving te wurmen. Hij is duidelijk geobsedeerd door jou en je muffe salamigeur en het enige wat je kan doen is hem afschrikken op een manier die zodanig traumatisch is dat hij er jaren later, in zijn isoleercel, nog met rillingen aan terugdenkt.
Een valse koortsblaas, een smerig hoestje of dreunende drum & bass gaan deze moderne Bale niet op afstand houden, daarvoor zit hij al te diep. Hij is je waarschijnlijk ook al enkele stappen voor. De kunst is dus, Dries, om hem eerst te lokken. Gooi hem een bot (niet letterlijk) en babbel eens een treinritje over het werk. Laat hem vermoeden dat je in zijn netten hangt.
Op de terugweg sla je toe. “Vandaag”, zeg je terwijl jullie op de trein wachten, “hebben we met onze afdeling teambuilding gehad. We werden één voor één geanalyseerd en kregen een kleur toegewezen. Het was superinteressant, ik zal je er zo uitgebreid over vertellen.” Wedden dat je hem nooit meer terugziet?