Met honderdduizenden drummen in smalle, steile straatjes: waarom het zo vreselijk misliep in uitgaanswijk Itaewon in Seoel

Maar liefst 153 doden zijn er al geteld in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoel, nadat er paniek was uitgebroken in de populaire wijk Itaewon toen daar Halloween werd gevierd. Wellicht is die massapaniek ontstaan toen te veel mensen er zich op dezelfde plek waagden. 

Flora Smit, onderzoeker Koreastudies aan de Universiteit Leiden, kent de plek van het drama goed, vertelt ze in "De ochtend" op Radio 1. "Het is een heel populair uitgaansdistrict, voornamelijk tijdens Amerikaanse feestdagen." Dat is niet toevallig: tot voor kort heeft er een Amerikaanse legerbasis gestaan. "Daardoor zijn er heel veel buitenlandse restaurants om voor de Amerikaanse soldaten te cateren. Maar het is ook gewoon een hotspot voor veel Koreanen, die weer de buitenlandse sfeer willen proeven."

Het verklaart alvast waarom een feest als Halloween er zo enthousiast werd gevierd. Ook de geografie van de wijk is in deze kwestie van belang. "Itaewon is een prachtige wijk, maar ook heel erg nauw", legt Smit uit. "Bovendien is er veel reliëf: kleine trapjes en glooiingen. Je zit er makkelijk vast."

In die omgeving stroomden gisteren honderdduizenden feestvierders binnen, 10 keer meer mensen dan aanvankelijk werd verwacht. "Dat heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat het de eerste keer na corona was dat dit feest nog eens kon plaatsvinden zonder beperkingen. Er was ook een lokaal idool gesignaleerd in de buurt, waardoor iedereen daar naartoe wilde. Dat leidde tot veel geduw en getrek. Als dan paniek uitbreekt, krijg je massahysterie."

Er wordt op sociale media met een verwijtende vinger gewezen naar de clubs en restaurants, die geen gepaste maatregelen hadden genomen, en naar een tekort aan ordediensten in de wijk. "Maar aan de andere kant wordt gezegd dat er net meer politie was omdat er wel een grote drukte was verwacht. Maar honderdduizenden mensen, dat is gewoon veel te veel voor die regio van Seoel."

"Ik denk dat het zou geholpen hebben als de nabijgelegen restaurants niet in paniek de deuren hadden gesloten. Maar ik kan me ook wel voorstellen dat je zelf ook in paniek slaat als je dit ziet en dat er dan een overlevingsinstinct naar boven komt. Ik vind het dus nog te vroeg om de restauranteigenaars hiervan de schuld te geven. Ik kan me wel voorstellen dat je niet weet wat je in een dergelijke situatie moet doen. En dat je pas doorhebt wat er gebeurt, wanneer het al gebeurd is. Het was daar complete paniek."

Volgens Smit is de hevigheid van het feestgedruis - en het uiteindelijke drama - gisteren eerder atypisch voor Korea. "Het uitgaansleven is heel levendig in Seoel, vooral Itaewon, Hongdae en Gangam zijn echt de regio's waar veel mensen uitgaan. Maar in mijn ervaring gebeurt dat daar, in vergelijking met pakweg Nederland, veel rustiger en beleefder. Het verbaast me daarom dat dit zo heftig is geweest."

"Koreanen zijn het wel gewend om tijdens de spitsuren heel erg te drummen en op kleine plekken te zijn, bijvoorbeeld in de metro. Daar wordt dan volop geduwd en getrokken. Ik denk dat de feestvierders zoiets hadden verwacht: dat ze gewoon eventjes wat moesten duwen en dat het dan wel goed zou komen. Maar ja, niet op deze schaal natuurlijk."