Britse regering mag van Hooggerechtshof geen asielzoekers deporteren naar Rwanda
Het plan van de Britse regering om asielzoekers naar het Afrikaans land Rwanda uit te zetten, is illegaal. Dat heeft het Hooggerechtshof van het Verenigd Koninkrijk beslist. "Rwanda is geen betrouwbare partner", klinkt het bij het Hooggerechtshof. Premier Rishi Sunak wil nu een wet laten goedkeuren waaruit blijkt dat Rwanda dat net wel is.
De Rwanda-deal, zoals de overeenkomst tussen het Verenigd Koninkrijk en het Afrikaanse land Rwanda ook wel wordt genoemd, is altijd een omstreden plan geweest van de Britse regering. Het akkoord maakte het mogelijk om vluchtelingen die per boot de oversteek naar het Verenigd Koninkrijk maakten, te deporteren naar Rwanda.
Rwanda beloofde om de asielaanvragen te verwerken en asielzoekers tijdelijk huisvesting te bieden. In ruil ontving het land een financiële vergoeding van bijna 14.000 euro voor elke persoon die daarheen werd gestuurd. De Britse regering betaalde ook al een voorschot van ongeveer 160 miljoen euro.
"Rwanda onbetrouwbare partner"
Het akkoord botste op felle kritiek, maar nu heeft ook het Britse Hooggerechtshof beslist dat het onwettig is. Daarmee bevestigt het Hof de uitspraak van het Hof van Beroep. De rechters vinden Rwanda geen betrouwbare partner, klinkt het. "Eerst en vooral heeft Rwanda een slechte reputatie als het op mensenrechten aankomt", vindt het Hooggerechtshof. "De Britse regering heeft het land zelfs berispt voor het buitenwettelijke vermoorden, mishandelen en ontvoeren van burgers."
"Daarnaast maken we ons ook zorgen over de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting in het land", klinkt het nog. Het Hooggerechtshof meent ook dat Rwanda een slechte reputatie heeft als het gaat om de aanvaarding van terechte asielaanvragen. "Rwanda weigert alle asielaanvragen goed te keuren van mensen die vluchten uit landen waar zware conflicten woeden."
Een meerderheid van de rechters van het Hooggerechtshof heeft daarom beslist dat de Rwanda-deal onwettig is. Asielzoekers die naar Rwanda gedeporteerd worden, lopen het risico om onjuist behandeld te worden, argumenteert het Hof.
Hoe moet het nu verder?
De uitspraak van het Hof is een zware klap voor de regering van premier Rishi Sunak. "Het stoppen van de bootvluchtelingen" was een van zijn speerpunten voor 2023, maar het lijkt erop dat hij zich niet aan die belofte zal kunnen houden. Toen de minister van Binnenlandse Zaken Suella Braverman twee dagen geleden ontslag nam als minister, zei ze nog dat de regering geen plan B had.
En ook binnen de Conservatieve Partij van Sunak zorgt de uitspraak voor opschudding. Sommige willen dat de premier het engagement van het Verenigd Koninkrijk aan het Europese Verdrag voor de Mensenrechten herbekijkt. Het Verenigd Koninkrijk was het eerste land dat het verdrag in maart 1951 ratificeerde.
Nu deportaties naar Rwanda niet langer mogelijk zijn, zal Rishi Sunak op zoek moeten gaan naar andere alternatieven. Premier Sunak wil het parlement vragen een wet goed te keuren die zegt dat Rwanda, na het sluiten van het nieuwe akkoord, wel een veilig land is voor asielzoekers. Mocht het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dan toch nog bezwaren hebben, dan dreigt Sunak ermee de vluchten toch te laten plaatsvinden: “Ik zal niet toelaten dat een buitenlandse rechtbank de vluchten tegenhoudt.”
Een andere optie zou kunnen zijn dat de lijst van landen die onder illegale migratie vallen, uit te breiden. Daardoor kunnen de asielaanvragen van burgers van die landen automatisch geweigerd worden en asielzoekers veel sneller worden teruggestuurd.